| |
ENG PHONE: 300 0655

ސުވާލާއި ޖަވާބު

ޖިނާއީ މައްސަލަތައް ހިނގާ ގޮތް
ކުށުގެ ރެކޯޑު ސާފުކޮށްދިނުމުގެ ޚިދުމަތް
ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އެޕޮއިންޓްމަންޓެއް ހޯދުން
ފޯނަށް ޖަވާބުދޭ ގޮތް
ކުޑަކުދިންނަށް ޖިންސީގޯނާ ކުރާ މީހުންގެ ދަފުތަރު
ނަޞޭޙަތުގެ / އިޢުތިރާފުގެ އެއްބަސްވުން
ޖިނާއީ ޢަދުލުގެ ނިޒާމުގައި ހިމެނޭ އިދާރާތައް
ތަޙްޤީޤު ހިނގާގޮތާމެދު ޝަކުވާއެއް އޮތުން
ކުށުގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މީހުންނަށް ޤާނޫނުތަކުން ލިބިދޭ ފަރުވާ
ކުޑަކުއްޖެއްގެ ގޮތުގައި ހުރެ ކޮށްފައިވާ ކުށުގެ ރެކޯޑު ދޫކުރާ އުޞޫލު

ޖިނާއީ ކުށެއް ހިނގައިފިނަމަ، ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް އެކުށުގެ މަޢުލޫމާތު، ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތްތަކުން ކުރެ ގޮތަކުން ދިވެހި ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތަށް ހުށަހެޅިދާނެއެވެ.

  • 119 އަށް ގުޅައިގެން
  • ފުލުހުންގެ ވެބްސައިޓުގައި އޮންނަ އޮންލައިން ފޯމް ފުރައިގެން
  • ފުލުހުންގެ މަރުކަޒަކަށް ގޮސް
  • ޕޮލިސް ވެބްސައިޓުން  police.gov.mv/crimereport/

ޖިނާއީ މައްސަލަތަކުގައި ފުލުހުންގެ ދައުރަކީ ތަޙްޤީޤް ކުރުމެވެ. މައްސަލަތަކުގައި މީހެއްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ ކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް ނިންމާނީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުންނެވެ.


މީހެއްގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ މައްސަލައެއްގައި ދަޢުވާކުރުމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމުމުގައި ޤާނޫނީ 2 ސުވާލެއްގެ ޖަވާބު ހޯދަން ޖެހެއެވެ.

  1. އެމީހަކު އެކުށް ކުރިކަން ސާބިތުކުރެވޭނެކަމަށް ބެލެވޭ މިންވަރަށް ހެކި ޤަރީނާ ލިބިފައިވޭތޯ؟
  2. އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ ކުރުމަށް އާންމު މަސްލަހަތު އެބައޮތްތޯ؟

މިދެޤާނޫނީ ސުވާލުގެ ޖަވާބަކީ އާއެކޭ ނަމަ، އެމައްސަލާގައި އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ ކުރާނެއެވެ. މިއިން އެއްވެސް ސުވާލެއްގެ ޖަވާބަކީ ނޫނެކޭނަމަ، އެމައްސަލާގައި ދަޢުވާއެއް ނުކުރާނެއެވެ.

 

ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ އެންމެ ބޮޑު ޒިންމާއަކީ، މީހެއްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ އުފުލޭނަމަ، އެކުށް އޭނާ ކުރިކަން ސާބިތުކުރެވޭ މިންވަރަށް ހެކި ހުރިކަން ކަށަވަރުކުރުމާއި، އޭނާގެ މައްޗަށް އުފުލެނީ އޭނާ ކުރި އަމަލަށް އެކަށީގެންވާ ދަޢުވާއެއްކަން ކަށަވަރުކުރުމެވެ.


މީހެއްގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ދަޢުވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓަކަށް ހުށަހެޅިއްޖެނަމަ، އެމައްސަލައާ ގުޅިގެން ބޭއްވޭ ފުރަތަމަ އަޑުއެހުމުގައި ދަޢުވާއާމެދު ދެކޭގޮތް ބުނަން ކޯޓުން އަންގާނެއެވެ. ދަޢުވާއަށް 2 ގޮތަކަށް ޖަވާބުދާރީވެވިދާނެއެވެ. އެއްގޮތަކީ ކުށަށް އިޢުތިރާފް ވުމެވެ. އަނެއް ގޮތަކީ އިންކާރުކުރުމެވެ.

 


ދައުވާލިބޭ މީހާ ކުށަށް އިޢުތިރާފްވެއްޖެނަމަ، އެއިޢުތިރާފްއަކީ ސައްޙަ އިޢުތިރާފެއްކަން ކޯޓުން ކަށަވަރު ކުރަންޖެހެއެވެ. އެއަށްފަހު، އެކުށް އޭނާގެ މައްޗަށް ސާބިތުވާކަމަށް ކަނޑައަޅާނެއެވެ. އޭގެ ފަހުން އެކުށަށް އަދަބެއް ކަނޑައަޅާނެއެވެ. މިއީ އަވަސްނިޔާގެ އަޑުއެހުމެކެވެ.

 


ދަޢުވާއަށް އިންކާރުކޮށްފިނަމަ، މައްސަލާގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ހެކިތަކަށް ބަލައި، ޝަރީޢަތްކުރަންޖެހޭ މައްސަލައެއްކަން ނުވަތަ ނޫންކަން ފަނޑިޔާރު ކަނޑައަޅާނެއެވެ. އޭގެ ފަހުން، ޝަރީޢަތުގައި މައްސަލަ ކުރިއަށް ގެންދާނެއެވެ.

 


ޖިނާއީ މައްސަލަތައް ފުރަތަމަ މަރުޙަލާގައި ބެލުމުގެ އިޙްތިޞާޞް ލިބިގެންވަނީ މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓުތަކާއި، ޑްރަގް ކޯޓު، ޖުވެނައިލް ކޯޓު، އަދި ކްރިމިނަލް ކޯޓަށެވެ.

 


ދިވެހިރާއްޖޭގައި 187 މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓު ހުރެއެވެ. އެކޯޓުތަކުން ބަލާނީ ތިރީގައި ހުރި ކުށްތައް ނޫން އެހެން ހުރިހާ ކަމެކެވެ. މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓުން ނުބެލޭ ކުށުގެ މައްސަލަތައް ބަލާނީ ކްރިމިނަލް ކޯޓުންނެވެ.

 

މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓުން ނުބެލޭނެ މައްސަލަތައް

1. ޤަޞްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށާއި،

2. ރޭޕް ކުރުމުގެ ކުށާއި،

3. 100,000 ރުފިޔާއިން މަތީގެ ޢަދަދުގެ ފައިސާ ހިމެނޭ ނުވަތަ އެ އަގުގެ މުދާ ހިމެނޭ މައްސަލަތަކާއި،

4. ޑްރަގް ކޯޓަށް ހުށަހަޅަންޖެހޭކަމަށް ޤާނޫނުގައި ބުނާ މައްސަލަތައް

5. ޓެރަރިޒަމްގެ މައްސަލަތައް  


ކްރިމިނަލް ކޯޓަކީ ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ މައްސަލަތައްވެސް ބެލޭނެ ކޯޓެކެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓުތަކަށް ބެލޭނެ މައްސަލަތަކާއި ނުބެލޭނެ މައްސަލަތައްވެސް ހިމެނެއެވެ. މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓުތަކަށް ނުބެލޭ މައްސަލަތަކުގެ ލިސްޓުގައި ހުރި މައްސަލަތައް ބެލޭނީ ހަމައެކަނި ކްރިމިނަލް ކޯޓަށެވެ.

 


 

ޤާނޫނު ނަންބަރު: 2011/17 (މަސްތުވާތަކެއްޗާބެހޭ ޤާނޫނު) ގައި ޑްރަގް ކޯޓަށް ހުށަހަޅަންޖެހޭ ކަމަށް އޮތް (މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުން، ޕެޑަލް ކުރުން) މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވަނީ ހަމައެކަނި ޑްރަގް ކޯޓަށެވެ.


ކުޑަކުދިން ކުރާ ކުށްކުށުގެ މައްސަލަތަށް ބެލުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވަނީ ހަމައެކަނި ޖުވެނައިލް ކޯޓަށެވެ. އެއީ ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ރަށެއްގައި ކުށް ކުރިއަސްވެހެވެ.

 


ޖިނާއީ މައްސަލައެއްގައި ދައުވާކުރާނީ ދައުލަތުންނެވެ. މިތަނުގައި ދައުލަތް ތަމްސީލުކުރަނީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްއެވެ. ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ ދައުރަކީ މުޅި މުޖްތަމަޢުގެ ނަމުގައި ދައުވާ ކުރުމެވެ. އޭނާ ރައްކާތެރިކުރަންޖެހޭ މުޅި އެންމެންގެ މަޞްލަޙަތެވެ.

 


ޝަރީއަތުގެ މަރުޙަލާގައި ދައުލަތް ތަމްސީލުކުރާނީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުގެ ވަކީލުންނެވެ. ޝަރީއަތް ފަށާއިރު، އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ކުރާ ދަޢުވާ އާއި، ދަޢުވާ ކުރެވޭ ސަބަބާއި، ދަޢުވާ ސާބިތުވެއްޖެނަމަ އަންނާނެ އަދަބު ޕީޖީ އޮފީހުގެ ވަކީލު ސާފު ކޮށްދޭނެއެވެ.

 

ޝަރީއަތުގައި ޕީޖީގެ ވަކީލުގެ ދައުރަކީ ދަޢުވާއާ ގުޅިގެން ޕީޖީ އޮފީހުން ހުށަހެޅި ހެކިތަކާއި ޤަރީނާތަކުގެ މައްޗަށް ބަލައި، ދަޢުވާ ލިބޭ މީހާ އޭނާގެ މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ ދަޢުވާގައި ބުނާ ކުށް ކުރިކަން، އެކަށީގެންވާ ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް ސާބިތުކޮށްދިނުމެވެ. އެކުށް އޭނާ ނުކުރާކަން އޭނާގެ ސާބިތުކޮށްދޭކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.

 

ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލިސް ފެށި، ހެކިބަސް ނަގާ އަޑުއެހުންތަކުގައި ހެކިން ހާޒިރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދެފަރާތަށްވެސް ލިބޭނެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ދައުލަތަށެވެ. އެއަށްފަހު ދިފާޢީ ހެކިންނެވެ. ދިފާޢީ ހެކިންނަކީ ދައުވާލިބޭ މީހާ ހުށަހަޅާ ހެކިންނެވެ. އެމަރްޙަލާގައި ތިރީގައިވާ ކަންކަމާބެހޭ ގޮތުން ސުވާލުކުރެވޭނެއެވެ.

 

- ލޮލަށް މަންޒަރު ފެނުނުކަމަށް ބުނާ ހެކިންނަށް އެމީހުންނަށް ފެނުނު ކަންކަމާ ގުޅިގެން

- ހެކިތައް ނެގުމުގެ މަސައްކަތްކުރި ފުލުހުންނަށް އެމީހުންގެ ހޯދުންތަކާ ގުޅިގެން

- ޚާއްޞަ ކަންކަމާ ގުޅިގެން ޚާއްޞަ ގޮތަކަށް ހޯދާފައިވާ މަޢުލޫމާތެއްނަމަ، އެކަމާބެހޭ މަޢުލޫމާތު ދެވޭނެ ޚަބީރެއް

 

ދެފަރާތުގެ ހެކިންގެ ހެކިބަސް ނަގާ ނިމުމުން، ޚުލާޞާ ގޮތެއްގައި މައްސަލައާ ގުޅިގެން ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭނެއެވެ. އެހިސާބުން، މައްސަލައިގެ އަޑުއެހުންތައް ނިމުނީއެވެ. ދެން އޮންނާނީ ޙުކުމް ކުރުމެވެ. ޚުލާޞާ ބަޔާން އޮންނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން 30 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މައްސަލައިގައި ޙުކުމެއް ކުރަންޖެހެއެވެ.


ޖިނާއީ ކުށެއް މީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުވާނީ ހުށަހަޅާފައިވާ ހެއްކާއި ޤަރީނާއިން، އެމީހަކު އެކުށް ކުރިކަމަށް އެކަށީގެންވާ ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް ސާބިތުވާކަމަށް މައްސަލަ ބަލާ ޤާޟީ އަށް ފެނިއްޖެނަމައެވެ.

 


ހުށަހަޅާފައިވާ ހެކިތަކާއި ޤަރީނާތަކުން، އެމީހަކު އެކުށް ކުރިކަމަށް އެކަށީގެންވާ ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް ސާބިތުވާކަމަށް ޤާޟީއަށް ނުފެނިއްޖަނަމަ، ކުށް ސާބިތުނުވާކަމަށް ނިންމާނެއެވެ.

 


މީހެއްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާއެއް ސާބިތުވާކަމަށް ކޯޓުން ކަނޑައަޅައިފިނަމަ، އެކުށަށް އަދަބެއް ކަނޑައަޅައި، އެމައްސަލާގައި ޤާޟީ ޙުކުމެއް ކުރާނެއެވެ.

އަދަބު ކަނޑައެޅުމުގައި އުފުލާފައިވާ ކުށަށް ޤާނޫނުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބުތަކަށާއި، އަދަބު ކަނޑައެޅުމާ ގުޅޭ އާންމު އުސޫލުތަކަށް ޝަރީއަތުން ރިޢާޔަތްކުރާނެއެވެ.


ދަށު ކޯޓުގެ ނިންމުމެއް ހައިކޯޓުން އަލުން ބަލައިދިނުން އެދިގެން ހުށަހެޅުމަށް، ޤާނޫނީ ބަހުރުވައިގައި ކިޔަނީ އިސްތިއުނާފުކުރުމެވެ.

 

ދަށު ކޯޓުން ނިންމި ނިންމުމާ މެދު، ދައުލަތުން ނުވަތަ ދައުވާލިބޭ މީހާ ހިތްހަމަ ނުޖެހޭނަމަ، އެނިންމުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފްކުރުމުގެ ޙައްޤު، މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ދެމީހުންނަށްވެސް ލިބިގެންވެއެވެ.  އިސްތިއުނާފްކުރުމުގެ ފުރަތަމަ މަރުހަލާއަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓެވެ. ހައިކޯޓަށް މައްސަލައެއް ހުށަހަޅަން ޖެހޭނީ ދަށު ކޯޓުގެ ނިންމުން ޤާނޫނާ ޚިލާފުކަމަށް ދެކޭ ސަބަބުތަކުގެ ތަފްސީލާއެކުއެވެ. އެމައްސަލަ ހައިކޯޓުން ބަލައިގަނެފިނަމަ، މައްސަލައިގެ ހައިކޯޓުގެ އަޑުއެހުންތައް ކުރިއަށް ދާނީ 3 ފަނޑިޔާރުން ހިމެނޭ ބެންޗަކުންނެވެ. އެ ބެންޗުން، ދެފަރާތުގެ ވާހަކަތައް އަޑުއެހުމަށްފަހު ދަށު ކޯޓުގެ ނިންމުމާމެދު ހައިކޯޓުން ގޮތެއް ނިންމާނެއެވެ.

 

ހައިކޯޓުން މައްސަލާގައި ނިންމި ގޮތާމެދު ހިތްހަމަ ނުޖެހޭނަމަ، އެ ނިންމުން ސުޕްރީމް ކޯޓުން އަލުން ބަލައިދިނުމަށް، އެމައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ދެމީހުންނަށްވެސް އެދެވިދާނެއެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުގައިވެސް މައްސަލަ ބައްލަވާނީ 3 ފަނޑިޔާރުން ނުވަތަ 5 ފަނޑިޔާރުންގެ ބެންޗަކުންނެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ކޮންމެ ނިންމުމަކީ ނިހާއީ ނުވަތަ އެންމެ ފަހުގެ ޙުކުމެކެވެ. ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ނިންމުމެއް، އެކޯޓު ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް މީހަކަށް ބަދަލެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އެއީ، އެންމެ ފަހުގެ ނިންމުމެވެ.


ތަޙްޤީޤް ކުރުން

ކުށެއް ރިޕޯޓުކުރެވުމާއެކު، އެކުށެއް ތަޙްޤީޤް ކުރުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ ތަޙްޤީޤީ އިދާރާއިން (އާންމު ކުށްތަކުގައި ފުލުހުން) އެކުށެއް ތަޙްޤީޤް ކުރާނެއެވެ.

ތަޙްޤީޤް ކުރުމުގައި ބަލާނީ؛

ކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތް ހޯދުމަށް؛ އަދި

ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހާ ކުށް ކުރިކަން ސާބިތުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހެކި ޤަރީނާ ހޯދުމަށެވެ.

 

 

މިކަން ކުރުމަށްޓަކައި؛

ކުށުގެ އަނިޔާ ލިބުނު މީހުންނާއި، ހާދިސާ ހިނގި މަންޒަރު ފެނުނު މީހުންނާއި، އަޑުއިވުނު މީހުންނާއި އެކަމުގެ މަޢުލޫމާތު ލިބިހުރި މީހުންގެ ބަޔާން ނެގުން

ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހާއާ ސުވާލުކޮށް އޭނާ ބުނާ އެއްޗެއްގެ ބަޔާންނެގުން

މީގެ އިތުރުން ބައެއް މައްސަލަތަކުގައި،

  • ސިސީޓީވީ ފޫޓޭޗް އެއް ލިބޭތޯ ބެލުން
  • ފޮރެންސިކް ހެކި ހޯދުން (އިގިލީގެ ނިޝާންތަކާއި، ޑީއެންއޭ ހެކިތައް)
  • މޯބައިލް ފޯނުތަކާއި، ޓެބްލެޓް ތަކާއި، މިފަދަ ވަސީލަތްތަކުން ޑިޖިޓަލް ހެކި ހޯދުން

 

ހުށަހެޅޭ މައްސަލައިގެ ޒާތާ ބާވަތަށް ބަލައި، ބައެއް މައްސަލަތަކުގައި، ތަޙްޤީޤަށް ހޯދަން މުހިންމު ހެކިތަކާ ގުޅިގެން މައްސަލަ ހުށަހަޅާ މީހާއާ ވާހަކަ ދައްކައި، ހެކި ހޯދައި ރައްކާކުރާނެ ގޮތާބެހޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެވިދާނެއެވެ.

މިއީ، މިއޮފީހުން ފޯރުކޮށްދޭ ޚިދުމަތްތައް އިތުރަށް ފުރިހަމަކޮށް، ޢާންމުންނަށް ފަސޭހައިން ދެނެގަނެވޭނޭގޮތް ހެދުމަށްޓަކައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ސުވާލާއި ޖަވާބުތަކެކެވެ. ސިކުނޑީގައި އޮތް ސުވާލެއްގެ ޖަވާބު މިތަނުން ލިބިވަޑައިނުގެންނެވިނަމަ، އެކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަންގަވައިދެއްވުން އެދެމެވެ. އޭރުން، އެސުވާލެއްގެ ޖަވާބު، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މިބަޔަށް އިތުރުކޮށްލާނަމެވެ. ސުވާލުތައް އީމެއިލް ކޮށްދެއްވާންވީ [email protected] އަށެވެ.
ވަޒީފާ
2